Objawy rozedmy płuc zależą w głównej mierze od nasilenia choroby. Należy tu wymienić: brak tchu, lekką zadyszkę, kaszel, duszność – czasem pojawia się sinica (zasinienie skóry z powodu gorszego utlenowania tkanek). W zaawansowanym stadium choroby klatka piersiowa pacjenta może zmienić kształt na beczkowaty. Chory może W szczycie prawego płuca drobnoguzkowe, w znacznym stopniu uwapnione, najpewniej bliznowate zmiany drobnoguzkowe i włókniste. W segmencie 2/3 PP obszar drobnoguzkowych zagęszczeń o wymiarach 33x29 mm. W obu płucach kilka cieni drobnoguzkowych średnicy 4-5 mm. I dość liczne guzki podopłucnowe. W badaniach krwi często stwierdza się anemię i podwyższony poziom wapnia we krwi. Podstawowymi badaniami, bardzo przydatnymi w diagnostyce, są RTG i tomografia komputerowa (TK) klatki piersiowej. Pozwalają uwidocznić zmiany w miąższu płuc, guzy na płucach, powiększone węzły i grudki chłonne we wnękach płuc i w śródpiersiu. Lek. Małgorzata Horbaczewska. 82 poziom zaufania. Witam serdecznie. Opis badania rtg wskazuje na proces swoisty - gruźlicę płuc. Proszę zgłosić się do specjalisty pulmonologa w celu wdrożenia odpowiedniego leczenia. redakcja abczdrowie Odpowiedź udzielona automatycznie. Nasi lekarze odpowiedzieli już na kilka podobnych pytań innych . Poniżej zamieściliśmy fragment artykułu. Informacja nt. dostępu do pełnej treści artykułu tutaj © Borgis - Postępy Nauk Medycznych 4/2011, s. 317-323 *Małgorzata Bartosiewicz Zmiany śródmiąższowe w płucach w najczęściej występujących układowych chorobach tkanki łącznej – reumatoidalnym zapaleniu stawów i toczniu rumieniowatym układowym Interstitial lung disease in the most frequently appearing connective tissue diseases – rheumatoid arthritis and systemic lupus erythematosus I Klinika Chorób Płuc Instytutu Gruźlicy i Chorób Płuc w WarszawieKierownik Kliniki: prof. dr hab. med. Jan Kuś StreszczenieChoroby układowe tkanki łącznej to grupa chorób o podłożu autoimmunologicznym, w których przede wszystkim dochodzi do zajęcia układu stawowego. Powikłania płucne są częste i chociaż zwykle występują po pojawieniu się objawów stawowych, mogą być również pierwszą manifestacją choroby układowej. W przebiegu chorób układowych tkanki łącznej może dochodzić do zmian w zakresie wszystkich elementów układu oddechowego – drzewa oskrzelowego, naczyń, miąższu płuc, opłucnej i mięśni oddechowych. Choroba układowa tkanki łącznej leży u podłoża choroby śródmiąższowej płuc u 15% chorych. Częstość występowania choroby śródmiąższowej płuc jest różna w poszczególnych chorobach układowych tkanki łącznej i zależy od kryteriów użytych do rozpoznania choroby oraz zastosowanych metod diagnostycznych. Tomografia komputerowa wysokiej rozdzielczości odgrywa główną rolę w identyfikacji pacjentów z zajęciem układu oddechowego. Czułym narzędziem diagnostycznym służącym do wykrywania choroby śródmiąższowej płuc są badania czynnościowe układu oddechowego. W poniższym artykule dokonano przeglądu rodzaju zmian śródmiąższowych w płucach u chorych na reumatoidalne zapalenie stawów i toczeń rumieniowaty układowy – dwie najczęściej występujące choroby układowe tkanki łącznej. SummaryConnective tissue diseases are systemic autoimmune disorders that principally affect the joints. Pulmonary complications are common and although they usually occur after the onset of joint symptoms, they can also be initially presenting complaint. The respiratory system may be involved in all its components: airways, vessels, parenchyma, pleura and respiratory muscles. It is estimated that approximately 15% of patients who present with interstitial lung disease have an underlying connective tissue disease. The prevalence of interstitial lung disease is different in each connective tissue disease and also varies according to the criteria used to establish the diagnosis and depends on the specific diagnostic method used to identify it. High – resolution computed tomography plays an important role in identifying patients with respiratory involvement. Pulmonary function tests are a sensitive tool detecting interstitial lung disease. In this article, interstitial lung disease accompanying with two of the most frequently appearing connective tissue diseases rheumatoid arthritis and systemic lupus erythematosus are reviewed. Choroby układowe tkanki łącznej to niejednorodna grupa chorób o podłożu autoimmunologicznym, w przebiegu których, poza zmianami w układzie kostno-stawowym, dochodzi do zajęcia wielu innych układów i narządów. Powikłania płucne występują często, zwykle pojawiają się po rozpoczęciu wspólnych objawów, ale mogą być również pierwszą manifestacją choroby układowej. W przebiegu chorób układowych tkanki łącznej może dochodzić do zmian w zakresie wszystkich elementów układu oddechowego – drzewa oskrzelowego, miąższu płuc, naczyń, opłucnej, mięśni oddechowych. Częstotliwość, przebieg kliniczny, rokowanie i odpowiedź na leczenie zależą zarówno od typu zmian w układzie oddechowym, jak również od rodzaju choroby podstawowej. Chociaż choroba płuc często przyczynia się do zwiększenia śmiertelności w chorobach tkanki łącznej, to jej przebieg kliniczny może być bardzo zróżnicowany – od procesów gwałtownie postępujących, obarczonych wysoką śmiertelnością, do łagodnych, o wieloletnim przebiegu. Należy pamiętać, że do rozwoju choroby płuc może prowadzić również leczenie immunosupresyjne szeroko stosowane w układowych chorobach tkanki łącznej oraz jego powikłania. W poniższym artykule przedstawione zostaną rodzaje zmian śródmiąższowych w płucach u chorych na reumatoidalne zapalenie stawów i toczeń rumieniowaty układowy. Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) Reumatoidalne zapalenie stawów to najczęstsza układowa choroba tkanki łącznej – dotyczy 1-2% populacji (1, 2), 2-3-krotnie częściej chorują kobiety, szczyt zachorowań przypada na 4-5 dekadę życia (3). U 50% chorych występują objawy pozastawowe, które dotyczą głównie skóry, oczu, serca i płuc. Powikłania płucne w przebiegu RZS są częste i w 10-20% przypadków przyczyniają się bezpośrednio do zgonu chorego (1, 4). Większość zmian w płucach pojawia się w ciągu pierwszych 5 lat trwania choroby, ale u 10-20% chorych zmiany w płucach wyprzedzają rozpoznanie RZS (1). Powikłania płucne częściej występują u mężczyzn, chociaż choroba podstawowa, jak wspomniano powyżej, zdecydowanie częściej dotyczy kobiet. Częstość występowania powikłań płucnych zależy od zastosowanych metod diagnostycznych, kryteriów użytych do postawienia diagnozy oraz charakteru badanej populacji. Na podstawie objawów klinicznych i klasycznego badania radiologicznego klatki piersiowej zajęcie układu oddechowego można stwierdzić u 20% chorych na RZS, u 30-50%, jest rozpoznawane, jeśli jako metody diagnostycznej użyjemy TKWR płuc (tomografia komputerowa wysokiej rozdzielczości), a w badaniach autopsyjnych zmiany płucne stwierdza się u 70% pacjentów (4). Zmiany opłucnowe oraz śródmiąższowe zapalenia płuc należą do najczęstszych powikłań płucnych RZS, ale w przebiegu choroby może dochodzić także do rozwoju zmian zapalnych w drzewie oskrzelowym, naczyniach płucnych oraz do powstawania swoistych dla RZS guzków reumatoidalnych. Śródmiąższowe zapalenie płuc Śródmiąższowe zapalenie płuc w RZS występuje częściej u mężczyzn, którzy mają jednocześnie inne objawy pozastawowe. Palenie tytoniu (>25 paczkolat), wysokie OB, niski hematokryt, kaszel oraz wieloletni przebieg choroby są istotnymi czynnikami predykcyjnymi rozwoju choroby śródmiąższowej płuc u chorych na RZS (5). Choroba zwykle rozwija się u osób z dodatnim czynnikiem reumatoidalnym (RF). W ścianach pęcherzyków oraz naczyniach płucnych znajdowane są złogi IgM-RF oraz IgG i IgA (6). Objawy kliniczne śródmiąższowego zapalenia płuc są niespecyficzne. Należą do nich suchy kaszel oraz postępująca duszność wysiłkowa, osłuchiwaniem u większości chorych stwierdza się trzeszczenia u podstawy obu płuc, palce pałeczkowate występują u 75% chorych w zaawansowanej postaci choroby (7). Na podstawie badania radiologicznego klatki piersiowej zmiany śródmiąższowe rozpoznaje się jedynie u 5% chorych. Typowo w radiogramach klatki piersiowej widoczne jest zmniejszenie objętości pól płucnych, wysokie ustawienie kopuł przepony oraz obecne są rozsiane zmiany siateczkowate i drobnoguzkowe (ryc. 1). Zdecydowanie lepszym, bardziej czułym narzędziem diagnostycznym jest tomografia komputerowa wysokiej rozdzielczości – pozwala na wczesne wykrycie zmian u 20-63% chorych, u których w klasycznym radiogramie klatki piersiowej zmiany są jeszcze niewidoczne. W obrazie TKWR spotyka się pogrubienie przegród międzyzrazikowych, obraz mlecznej szyby, w zaawansowanych postaciach obraz plastra miodu, rozstrzenie oskrzeli z pociągania oraz rozedmę (3) (ryc. 2). U 3% chorych bez objawów klinicznych choroby śródmiąższowej płuc, w badaniu TKWR płuc stwierdzane są obszary matowej szyby, u chorych z objawami klinicznymi – matowa szyba obecna jest w 26% przypadków, a w 23% obecny jest obraz plastra miodu (8). Ryc. 1. Zdjęcie radiologiczne klatki piersiowej – RZS (RF+++). Zmniejszona objętość pól płucnych, obraz zmian rozsianych siateczkowatych i linijnych, zwłaszcza w obwodowych partiach płuc, z przewagą po stronie prawej, z tendencją do zlewania się. Ryc. 2. TKWR płuc – RZS (RF+++). Obraz zmian rozsianych o charakterze śródmiąższowym wskazujących na włóknienie płuc, o typowej lokalizacji i dystrybucji, z komponentem plastra miodu. Na podstawie rodzaju zmian w obrazie TKWR płuc można z dużym prawdopodobieństwem przewidzieć typ histologiczny śródmiąższowego zapalenia płuc. W przebiegu RZS najczęściej spotyka się UIP (zwykłe śródmiąższowe zapalenie płuc – usual interstitial pneumonia) (56%), u 33% chorych występuje NSIP (niespecyficzne śródmiąższowe zapalenie płuc – nonspecific interstitial pneumonia) i u ok. 11% chorych stwierdza się cechy organizującego się zapalenia płuc (OP – organising pneumonia) i zmian zapalnych w drogach oddechowych (9). Decydująca dla rozpoznania jest jak zawsze biopsja płuca, ale jeśli obraz radiologiczny jest charakterystyczny, nie trzeba jej wykonywać. Dla UIP typowe są obustronne podopłucnowe zmiany siateczkowate z lub bez obszarów plastra miodu, rozlane obszary matowej szyby dominują w obrazie NSIP (10). Płukanie oskrzelowo-pęcherzykowe (BAL – bronchoalveolar lavage) nie jest rutynowym badaniem diagnostycznym w rozpoznawaniu choroby śródmiąższowej płuc towarzyszącej RZS, jest natomiast niezwykle przydatne do wykluczenia powikłań infekcyjnych i procesów rozrostowych. Nieprawidłowy wynik BAL-u spotyka się u 52% chorych we wczesnym okresie choroby. Wzrost odsetka neutrofilów w BAL-u stwierdza się u chorych z klinicznie jawną chorobą środmiąższową płuc, zaś limfocytozę u 33% chorych z prawidłowym klasycznym radiogramem klatki piersiowej oraz prawidłowymi wynikami badań czynnościowych płuc (11, 12). W badaniach czynnościowych płuc typowo stwierdza się zaburzenia wentylacyjne typu restrykcyjnego ze zmniejszeniem całkowitej pojemności płuc (TLC – total lung capacity), pojemności życiowej (VC – vital capacity) oraz zdolności dyfuzyjnej płuc dla tlenku węgla (DLCO – diffusing lung capacity for carbon monoxide). Cechy restrykcji i obturacji jednocześnie spotyka się u chorych z obrazem organizującego się zapalenia płuc i rozstrzeniami oskrzeli. Obniżenie zdolności dyfuzyjnej płuc < 54% wartości należnej jest istotnym czynnikiem predykcyjnym progresji włóknienia płuc u chorych na RZS (13). Włóknienie płuc w przebiegu RZS może mieć przebieg łagodny, stabilny lub postępujący i generalnie przebiega wolniej niż samoistne, zdarzają się jednak przypadki o przebiegu gwałtownym z rozwojem zespołu ostrej niewydolności oddechowej (ARDS – acute respiratory distress syndrome). Mediana przeżycia pacjentów chorych na RZS z towarzyszącą chorobą śródmiąższową płuc wynosi 5 lat. Chorzy z obrazem histologicznym odpowiadającym UIP żyją krócej od tych z innym niż UIP obrazem choroby śródmiąższowej płuc (mediana przeżycia 3,2 vs 6,6 lat) i podobnie długo do chorych z idiopatycznym śródmiąższowym zapaleniem płuc (14). Złymi czynnikami prognostycznymi jest obecność palców pałeczkowatych oraz obniżenie zdolności dyfuzyjnej płuc. W tej grupie chorych częściej dochodzi do rozwoju procesów rozrostowych w płucach (6). Leczenie śródmiąższowego włóknienia płuc w przebiegu RZS jest empiryczne i podobnie jak we włóknieniu samoistnym polega na stosowaniu glikokortykosteroidów (prednizonu 0,5-1 mg/kg doustnie) w monoterapii lub w połączeniu z innymi lekami immunosupresyjnymi, tj. azatiopryna, cyklosporyna, metotreksat, cyklofosfamid i mykofenolan mofetilu (1, 3, 6, 15). Ostatnio pojawiają się pojedyncze doniesienia o skuteczności infliximabu w leczeniu choroby śródmiąższowej płuc związanej z RZS (16). Pacjenci z obrazem NSIP powinni być leczeni agresywnie, chorzy z obrazem organizującego się zapalenia płuc dobrze reagują na leczenie glikokortykosteroidami, a u chorych z obrazem UIP należy wcześnie rozważyć wskazania do transplantacji płuc (10). Choroba śródmiąższowa płuc indukowana lekami Wiele leków stosowanych w terapii RZS może wywołać powikłania płucne. Podczas leczenia metotreksatem u 0,5-12% chorych dochodzi do rozwoju śródmiąższowego zapalenia płuc (1). Powikłanie to ma zwykle ostry początek z kaszlem, dusznością i gorączką. Może prowadzić do rozwoju niewydolności oddechowej i stanowić bezpośrednie zagrożenie życia. W badaniu radiologicznym klatki piersiowej widoczne są nacieki typu wypełnienia pęcherzyków płucnych i zmiany śródmiąższowe. W obrazie TKWR płuc stwierdza się rozległe obszary matowej szyby, zmiany drobnoguzkowe oraz umiarkowaną limfadenopatię. W diagnostyce pomocny jest BAL immunologiczny, w którym typowo stwierdza się limfocytozę, szczególnie ze wzrostem odsetka limfocytów CD4+. Zawsze należy wykluczyć zakażenie jako przyczynę choroby. Powyżej zamieściliśmy fragment artykułu, do którego możesz uzyskać pełny dostęp. Aby uzyskać płatny dostęp do pełnej treści powyższego artykułu albo wszystkich artykułów (w zależności od wybranej opcji), należy wprowadzić kod. Wprowadzając kod, akceptują Państwo treść Regulaminu oraz potwierdzają zapoznanie się z nim. Aby kupić kod proszę skorzystać z jednej z poniższych opcji. Opcja #1 19 zł Wybieram dostęp do tego artykułu dostęp na 7 dni uzyskany kod musi być wprowadzony na stronie artykułu, do którego został wykupiony Opcja #2 49 zł Wybieram dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów dostęp na 30 dni najpopularniejsza opcja Opcja #3 119 zł Wybieram dostęp do tego i pozostałych ponad 7000 artykułów dostęp na 90 dni oszczędzasz 28 zł Piśmiennictwo 1. Antoniou KM, Margaritopoulos G, Economidou F et al.: Pivotal clinical dilemmas in collagen vascular diseases associated with interstitial lung involvement. Eur Respir J 2009; 33: 882-896. 2. Kim DS: Interstitial lung disease in rheumatoid arthritis: recent advances. Curr Opin Pulm Med 2006; 12: 346-353. 3. Antin-Ozerkis D, Evans J, Rubinonitz A et al.: Pulmonary manifestations of rheumatoid arthritis. Clin Chest Med 2010; 31, 3: 451-478. 4. Triggani M, Granata F, Giannattasino G et al.: Lung involvement in rheumatoid arthritis. Sarcoidosis vasc diffuse lung dis 2003; 20: 171-179. 5. Saag KG, Kolluri S, Koehnke RK et al.: Rheumatoid arthritis lung disease: determinants of radiographic and physiologic abnormalities. Arthritis Rheum 1996; 39: 1711-1719. 6. Guahar UA, Gaffo AL, Alarcon GS: Pulmonary manifestations of rheumatoid arthritis. Semin Respir Crit Care Med 2007; 28: 430-440. 7. Wiatr E: Objawy płucne chorób układowych tkanki łącznej. Pol Arch Med Wew 2004; CXII: 239-242. 8. Cortet B, Flipo RM, Remy-Jardin M et al.: Use of high resolution computer tomography of the lungs in patients with rheumatoid arthritis. Ann Rheum Dis 1995; 54: 815-819. 9. Lee HK, Kim DS, Yoo B et al.: Histopathologic pattern and clinical features of rheumatoid arthritis-associated interstitial lung disease. Chest 2005; 127: 2019-2027. 10. Kim EJ, Collard HR, King TE: Rheumatoid arthritis-associated interstitial lung disease: the relevance of histopathologic and radiographic pattern. Chest 2009; 136: 1397-1404. 11. Garcia JG, Parhami N, Kiliam D et al.: Bronchoalveolar lavage fluid evaluation in rheumatoid arthritis. Am Rev Respir Dis 1986; 133: 450-454. 12. Gilligan DM, O Connor CM, Ward K et al.: Bronchoalveolar lavage in patients with mild and severe rheumatoid lung disease. Thorax 1990; 45: 591-596. 13. Dawson JK, Fewins HE, Desmond J et al.: Predictors of progression of HRCT diagnosed fibrosing alveolitis in patients with rheumatoid arthritis. Ann Rheum Dis 2002; 61: 517-521. 14. Kim EJ, Elicker BM, Maldonado F et al.: Usual interstitial pneumonia in rheumatoid arthritis – associated interstitial lung disease. Eur Respir J 2010; 35: 1322-1328. 15. Nannini C, Ryu JH, Matteson EL: Lung disease in rheumatoid arthritis. Curr Opin Rheumatol 2008; 20: 340-346. 16. Dellaripa P, Fry T, Willoughby J et al.: The treatment of interstitial lung disease associated with rheumatoid arthritis with infliximab. Chest 2003; 124: 109s. 17. Swigris JJ, Fischer A, Gillis J et al.: Pulmonary and thrombotic manifestations of systemic lupus erythematosus. Chest 2008; 133: 271-280. 18. Crestani B: The respiratory system in connective tissue disorders. Allergy 2005; 60: 715-734. 19. Quadrelli SA, Alvarez C, Arce SC et al.: Pulmonary involvement of systemic lupus erythematosus: analysis of 90 necropsies. Lupus 2009; 18: 1053-1060. 20. Keane MP, Lynch JP: Pleuropulmonary manifestations of systemic lupus erythematosus. Thorax 2000; 55: 159-166. 21. Osler W: On the visceral manifestations of the erythema group of skin diseases. Am J Med Sci 1904; 127: 103. 22. Goh NS: Connective tissue disease and the lung. Clin Pulm Med 2009; 16: 309-314. 23. Kamen DL, Strange CH: Pulmonary manifestation of systemic lupus erythematosus. Clin Chest Med 2010; 31: 479-488. 24. Memet B, Ginzler EM: Pulmonary manifestations of systemic lupus erythematosus. Semin Respir Crit Care Med 2007; 28: 441-450. 25. Orens JB, Martinez FJ, Lynch JP: Pleuropulmonary manifestations of systemic lupus erythematosus. Rheum Dis Clin North Am 1994; 20:1 59-93. 26. Winder A, Molad Y, Osfeld I et al.: Treatment of systemic lupus erythematosus by prolonged administration of high dose of intravenous immunoglobulin: report of 2 cases. J Rheumatol 1996; 20: 495-431. 27. Eiser AR, Shanies HM: Treatment of lupus interstitial lung disease with intravenous cyclophosphamide. Arthritis Rheum 1994; 37: 428-431. 28. Lim SW, Gillis D, Smith W et al.: Rituximab use in systemic lupus erythematosus pneumonitis and a review of current reports. Intern Med J 2006; 36: 260-262. 29. Boulware DW, Hedgpeth MT: Lupus pneumonitis and anti SSA (Ro) antibodies. J Rheumatol 1989; 16: 479-481. 30. Fenlon HM, Doran M, Sant SM et al.: High-resolution chest CT in systemic lupus erythematosus. AJR Am J Rentgenol 1996; 166: 301-307. 31. Sant SM, Doran M, Fenelon HM et al.: Pleuropulmonary abnormalities in patients with systemic lupus erythematosus: assessment with high resolution computed tomography, chest radiography and pulmonary function tests. Clin Exp Rheumatol 1997; 15: 507-513. 32. Bankier AA, Kiener HP, Wiesmayr MN et al.: Discrete lung involvement in systemic lupus erythematosus: CT assessment. Radiology 1995; 196: 835-840. 33. Cheema GS, Quismorio FP: Interstitial lung disease in systemic lupus erythematosus. Curr Opin Pulm Med 2000; 6: 424-429. 34. Ooi GC, Ngan H, Peh WC et al.: Systemic lupus erythematosus patients with respiratory symptoms: the value of HRCT. Clin Radiol 1997; 52: 775-781. 35. Andonopoulos AP, Constantopoulos SH, Galanopoluou V et al.: Pulmonary function of non smoking patients with systemic lupus erythematosus. Chest 1988; 94: 312-315. 36. Antczak A, Nielepkowicz A: Powikłania płucne tocznia rumieniowatego układowego. Medycyna po Dyplomie. Postępy Pulmonologii 2009; 5: 40-46. 37. Colby TV: Pulmonary pathology in patients with systemic autoimmune diseases. Clin Chest Med 1998; 19: 587-612. 38. Fink SD, Kremer JM: Successful treatment of interstitial lung disease in systemic lupus erythematosus with methotrexate. J Rheumatol 1995; 22: 967-969. 39. Santos-Ocampo AS, Mandell BF, Fessler BJ: Alveolar hemorrhage in systemic lupus erythematosus: presentation and management. Chest 2000; 118: 1083-1090. 40. Barile LA, Jara LJ, Medina-Rodriquez T et al.: Pulmonary hemorrhage in systemic lupus erythematosus. Lupus 1997; 6: 445-448. 41. Dweik RA, ArroligaAC, Cash GM: Alveolar hemorrhage in patients with rheumatic disease. Rheum Dis Clin North Am 1997; 23: 395-410. Zgodnie ze swoją misją, Redakcja dokłada wszelkich starań, aby dostarczać rzetelne treści medyczne poparte najnowszą wiedzą naukową. Dodatkowe oznaczenie "Sprawdzona treść" wskazuje, że dany artykuł został zweryfikowany przez lekarza lub bezpośrednio przez niego napisany. Taka dwustopniowa weryfikacja: dziennikarz medyczny i lekarz pozwala nam na dostarczanie treści najwyższej jakości oraz zgodnych z aktualną wiedzą medyczną. Nasze zaangażowanie w tym zakresie zostało docenione przez Stowarzyszenie Dziennikarze dla Zdrowia, które nadało Redakcji honorowy tytuł Wielkiego Edukatora. Sprawdzona treść Konsultacja merytoryczna: Lek. Paweł Żmuda-Trzebiatowski ten tekst przeczytasz w 6 minut Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP) cechuje się słabo odwracalnym, rozwijającym się zmniejszeniem przepływu powietrza przez drogi oddechowe. Dolegliwość ta występuje zazwyczaj u osób po 40. roku życia, mających objawy kliniczne rozedmy płuc oraz i/lub przewlekłego zapalenia oskrzeli. Przewlekła obturacyjna choroba płuc utrzymująca się przez dłuższy czas powoduje spustoszenie w organizmie. Shutterstock Potrzebujesz porady? Umów e-wizytę 459 lekarzy teraz online Przewlekła obturacyjna choroba płuc - definicja Przewlekła obturacyjna choroba płuc - uwaga palacze! Objawy przewlekłej obturacyjnej choroby płuc Przewlekła obturacyjna choroba płuc - rozpoznanie Przewlekła obturacyjna choroba płuc - leczenie Jak nie dopuścić do przewlekłej obturacyjnej choroby płuc? Przewlekła obturacyjna choroba płuc - definicja Przewlekła obturacyjna choroba płuc rozwija się u osób mających zwykle objawy kliniczne przewlekłego zapalenia oskrzeli (PZO) i/lub rozedmy płuc. Ograniczenie przepływu jest niecałkowicie odwracalnie – czyli narasta wraz z wiekiem chorego oraz liczbą tzw. zaostrzeń choroby wywołanych np. przez infekcje. Chociaż dolegliwość rozpoczyna się w płucach - jej skutki są widoczne również w innych narządach. Jednym z czynników wpływających na powstawanie choroby jest bierne i czynne palenie papierosów. Należy mieć świadomość, że dym tytoniowy powoduje przewlekłe zapalenie jako odpowiedź obronną organizmu. Pamiętaj, że wszelkie wątpliwości związane ze zdrowiem i niepokojące objawy należy konsultować z lekarzem rodzinnym. Zbierze on wywiad oraz skieruje nas na odpowiednie badania i do specjalistów. Umów wizytę online w ramach NFZ poprzez portal POChP jest niezwykle niebezpieczna, gdyż przez wiele lat nie daje żadnych objawów. Gdy chory zgłasza się do lekarza z uczuciem duszności, zazwyczaj choroba jest już bardzo zaawansowana. Wówczas płucom brakuje już ponad połowy rezerw oddechowych (to część płuc, z której przy normalnym oddychaniu nie korzystamy; sięgamy po nią dopiero w przypadku wykonywania dużego wysiłku albo, gdy w powietrzu jest mało tlenu, np. w górach). Dlatego tak ważne jest, by regularnie sprawdzać stan swoich płuc. Zwłaszcza, że można to zrobić szybko i bezboleśnie badaniem zwanym spirometrią. Możesz również w warunkach domowych monitorować czynność układu oddechowego, korzystając z Pikflometru do kontroli astmy Philips Respironics Personal Best. Przewlekła obturacyjna choroba płuc - uwaga palacze! POChP to choroba mająca wyraźny związek z paleniem papierosów. Dotyczy głównie palaczy, którzy stanowią 80-90 proc. chorych. Choroba częściej występuje u mężczyzn i u osób w starszym wieku. Pierwszym objawem choroby jest poranny kaszel utrzymujący się bez uchwytnej przyczyny (np. infekcji). W miarę rozwoju choroby pojawia się uczucie duszności i zmęczenia przy czynnościach wymagających wysiłku fizycznego. Wysiłkowi towarzyszy kaszel, utrata tchu, a czasem świszczący oddech. W zaawansowanej postaci POChP chory odczuwa duszność nawet przy najmniejszym wysiłku. Kaszel pojawia się często w godzinach rannych, tuż po przebudzeniu (tzw. poranna higiena oskrzeli). Chory odksztusza wydzieliną (przeważnie przezroczystą lub białą). Występujące w przebiegu tej choroby częste infekcje, zapalenia oskrzeli, płuc, zakażenia układu oddechowego zaostrzają objawy POChP. Objawy przewlekłej obturacyjnej choroby płuc U bardzo wielu osób przewlekła obturacyjna choroba płuc przez bardzo długi okres czas nie daje żadnych objawów. Mimo to zmiany chorobowe wciąż się rozwijają. Na początku pojawiają się niewielkie kłopoty z oddychaniem, szczególnie podczas wysiłku fizycznego. Niestety pogorszenie sprawności zauważamy w momencie, gdy połowa płuc jest już zniszczona. U pacjentów z czasem zaczyna pojawiać się kaszel oraz odpluwanie plwociny, zwłaszcza w godzinach porannych. Następnie stopniowo nasila się uczucie duszności, które zaczyna występować również podczas spoczynku i snu. Wraz z postępem choroby chory odczuwa ucisk w klatce piersiowej, a podczas oddychania można usłyszeć świst. Wspomagająco w oddychaniu i odkrztuszaniu wydzieliny pomaga Asystor kaszlu - koflator Philips Respironics CoughAssist E70, z którego można korzystać zarówno w placówkach medycznych, jak i we własnym domu. Przewlekła obturacyjna choroba płuc - rozpoznanie Rozpoznanie POChP wymaga konsultacji lekarskiej, najlepiej specjalisty chorób płuc. Opiera się ono przede wszystkim na odpowiednio zebranym wywiadzie lekarskim, badaniu przedmiotowym oraz badaniach dodatkowych. W każdym przypadku powinno być wykonane badanie radiologiczne (rentgen płuc). Dla potwierdzenia rozpoznania POChP konieczne jest również wykonanie spirometrii. Podstawowym badaniem wykonywanym w diagnostyce obturacyjnej choroby płuc jest badanie spirometryczne. Precyzyjnym wyznacznikiem ciężkości choroby jest szybkość przepływu powietrza z płuc w czasie pierwszej sekundy natężonego wydechu, czyli w skrócie FEV1. Zmienną tę mierzy się podczas specjalnego pomiaru siły wydechu – spirometrii. Spirometr mierzy automatycznie zarówno objętości jak i szybkości wydmuchiwanego powietrza z płuc. Najważniejszą informacją uzyskiwaną ze spirometrii jest wartość przepływu oraz objętość powietrza wydmuchiwanego w pierwszej sekundzie forsownego wydechu. Stopień zmniejszenia objętości powietrza wydmuchiwanej w pierwszej sekundzie forsownego wydechu (FEV1) w stosunku do pojemności życiowej płuc (FVC) oraz w stosunku do normy u zdrowego człowieka określa skalę zwężenia dróg oddechowych. W badaniu spirometrycznym u osób z POChP stosunek FEV1/FVC jest mniejszy od 70%. Zmniejszenie przepływu powietrza związane jest ze zmianami zapalnymi, głównie w obrębie obwodowych dróg oddechowych, które powodują ich zwężenie i są przyczyną patologicznej przebudowy płuc. Zmiany te są wynikiem reakcji płuc na dym tytoniowy, pyły i gazy. Innym badaniem diagnostycznym jest gazometria, której zadaniem jest ocena stężenia gazów we krwi. Żeby mogła ona zostać przeprowadzona należy pobrać krew z tętnicy pacjenta. Ważne: wysoki poziom dwutlenku węgla i niski poziom tlenu wskazuje na przewlekłe zapalenie oskrzeli. Można również wykonać pulsoksymetrię, która polega na założeniu na płatku ucha pacjenta czujnika mierzącego zawartość tlenu we krwi. Istnieje też możliwość wykonywania domowych pomiarów - pulsoksymetr można zamówić przez Medonet Market. Przebieg POChP ma charakter postępujący. Jeżeli chory odpowiednio wcześnie nie zerwie z nałogiem palenia i nie będzie prawidłowo leczony to w szybkim tempie może dojść do wystąpienia niewydolności oddechowej, utrudniającej normalne funkcjonowanie i wymagającej nierzadko domowej tlenoterapii. POChC wymaga konsultacji z pulmonologiem. Jeżeli nie chcesz czekać na termin wizyty w ramach NFZ umów konsultację prywatnie w klinice Arkmedic. Przewlekła obturacyjna choroba płuc - leczenie W leczeniu farmakologicznym przewlekłego obturacyjnego zapalenia płuc zaleca są przede wszystkim preparaty wziewne. Mają one na celu zmniejszenie objawów choroby oraz złagodzenie objawów. Dzięki farmakoterapii stan ogólny pacjenta znacznie się poprawia, podobnie jak tolerancja na wysiłek fizyczny. Przed rozpoczęciem terapii należy poinstruować pacjenta na temat prawidłowego inhalowania leków. Głównymi lekami przepisywanymi w obturacyjnej chorobie płuc są: leki antycholinergiczne - rozszerzają oskrzela; zaliczamy do nich środki krótko działające, np. bromek ipratropium oraz długo działające, np. preparat tiotropium hamujący spadek wydolności oddechowej układu oddechowego; dobre działanie daje połączenie b2-mimetyka razem z długo działającym lekiem antycholinolitycznym, glikokortykosteroidy wziewne - wykazują dobre działanie szczególnie u pacjentów z ciężką postacią choroby; ich regularne stosowanie poprawia komfort życia dzięki zmniejszeniu ilości zaostrzeń choroby; przyjmowanie glikokortykosteroidów razem z b2-mimetykami długo działającymi, daje lepsze efekty niż przyjmowanie tych preparatów oddzielnie, b2-mimetyki (szybko i krótko działające; łagodzą uczucie duszności i stosowane są w sposób doraźny); stosowanie długo działających mimetyków jest znacznie skuteczniejsze u pacjentów z ciężkimi objawami POChP. U niektórych pacjentów może zachodzić konieczność chirurgicznego usunięcia pęcherzy rozedmowych. Wycięcie pęcherzy, które nie biorą udziału w wymianie gazowej pozwala na rozprężenie pozostałego fragmentu miąższu płucnego, dzięki czemu zmniejsza się uczucie duszności i poprawia funkcjonowanie płuc. Inną metoda chirurgiczną jest operacyjne zmniejszenie objętości płuc, czyli wycięcie ich fragmentu w celu zmniejszenia ich rozdęcia i poprawy przepływu powietrza. Jak nie dopuścić do przewlekłej obturacyjnej choroby płuc? 1. Rzuć palenie. 2. Unikaj przebywania wśród osób palących papierosy. 3. Staraj się chronić przed zakażeniami dróg oddechowych. 4. W sezonie infekcji staraj się unikać przebywania w dużych skupiskach grupy i pamiętaj o szczepniu przeciwko grypie. 5. Pamiętaj o systematycznym przyjmowaniu leków. 6. Staraj się jak najmniej przebywać w miejscach o znieczyszczonym powietrzu. 7. Zacznij uprawiać aktywność fizyczną, np. dużo spaceruj. 8. Dieta - powinna być zdrowa i zawierać dużą ilość wapnia, witaminy C, potasu i białka. Zaleca się picie dużej ilości napojów niegazowanych. 9. Wyeliminuj z codziennej diety sól oraz produkty powodujące wzdęcia, np. cebulę, kapustę, rośliny strączkowe. Jeśli poza kaszlem występuje u pacjenta również nieżyt nosa oraz przewlekłe zapalenie spojówek, warto zastanowić się nad wykonaniem wysyłkowego testu Alex, który wykrywa aż 295 alergenów. Badanie jest dostępne na Medonet Market. przewlekła obturacyjna choroba płuc choroby układu oddechowego układ oddechowy rozedma płuc Zapalenie oskrzeli duszności kaszel infekcje bakteryjne infekcje wirusowe wysiłek fizyczny ucisk w klatce piersiowej Nie lekceważ kaszlu, może świadczyć o poważnej chorobie Zimą wielu z nas narzeka na przeziębienia. Warto wiedzieć, że długo utrzymujący się kaszel może świadczyć o poważnej chorobie płuc – ostrzegali eksperci podczas... PAP | PAP POChP czyli Przewlekła Obturacyjna Choroba Płuc - objawy, leczenie, czynniki ryzyka POChP czyli Przewlekła Obturacyjna Choroba Płuc znajduje się na 4. miejscu wśród przyczyn zgonów. POChP – choroba mało znana, ale bardzo kosztowna dla państwa Przewlekła obturacyjna choroba płuc (POCHP), poważna choroba, która stopniowo prowadzi do inwalidztwa oddechowego i zgonu, jest ciągle mało znana, ale co roku... Amatorzy popularnych napojów częściej mają astmę i POChP Picie dużych ilości słodkich napojów bezalkoholowych ma związek z występowaniem przewlekłych chorób oddechowych, tj. astmy i przewlekłej obturacyjnej choroby płuc... Obturacyjny bezdech podczas snu (OBPS) OBPS - Obturacyjny bezdech podczas snu to dolegliwość, dla której charakterystyczne jest występowanie wielokrotnych epizodów (bezdechów) w czasie snu lub... Matylda Mazur Ucisk w mostku – czym charakteryzuje się ból w klatce piersiowej? Przyczyny ucisku Ucisk w mostku może mieć bardzo dużo przyczyn, zaczynając od prozaicznego niedoboru witamin na chorobie niedokrwiennej serca kończąc. Z tego względu... Tatiana Naklicka Cladosporium - co to takiego i czym grozi kontakt z tymi organizmami? Cladosporium to grupa grzybów pleśniowych licząca kilkaset gatunków. Zarodniki pleśni z rodzaju Cladosporium są jednym z najczęstszych powodów alergii. Acetylocysteina Acetylocysteina jest organicznym związkiem chemicznym o wielu zastosowaniach. Przyjmuje postać bezbarwnych kryształów albo białego lub bezbarwnego krystalicznego... Startuje kampania edukacyjna „Zdrowy Oddech” Cywilizacyjne choroby płuc powinny być priorytetowym wyzwaniem dla zdrowia w Polsce. Skala problemu jest olbrzymia. „W 2020 roku przewlekła obturacyjna choroba... Uczucie gniecenia w klatce piersiowej O czym świadczy ucisk w sercu? Dr n. med. Bartosz Symonides Sarkoidoza, inaczej choroba Besniera-Boecka-Schaumanna, jest chorobą autoimmunologiczną atakującą praktycznie cały organizm, dotyka przede wszystkim ludzi młodych. Objawy sarkoidozy są często mylone z gruźlicą lub inną chorobą układu oddechowego. Do tej pory nie udało się ustalić jednoznacznej przyczyny sarkoidozy, choć istnieje wiele hipotez na ten temat. Co ważne, sarkoidoza nie jest chorobą infekcyjną, więc nie można się nią zarazić. Spis treściSarkoidoza - kto choruje najczęściej?Sarkoidoza - objawySarkoidoza - jak postawić trafną diagnozę?Z czym różnicować sarkoidozę?Sarkoidoza - leczenieSarkoidoza - przebieg kliniczny Sarkoidoza (choroba Besniera-Boecka-Schaumanna, łac. sarcoidosis) to choroba z autoagresji (choroba autoimmunologiczna). Układ odpornościowy, przyzwyczajony do niszczenia intruzów wnikających do organizmu u niektórych osób staje się nagle zbyt aktywny. W narządach wewnętrznych tworzą się wówczas ziarniniaki, czyli małe grudki o charakterze zapalnym, które w przeciwieństwie do gruźlicy są ziarniniakami nieserowaciejącymi. Ziarniniaki są utworzone z komórek zapalnych takich jak limfocyty i makrofagi. Chociaż sarkoidoza może zaatakować każdy narząd, to najczęściej stwierdza się ją w płucach oraz węzłach chłonnych, przede wszystkim śródpiersia. To dlatego sarkoidoza zaliczana jest do śródmiąższowych chorób płuc. Oznacza to, że w jej przebiegu powstają niejednorodne, rozsiane zmiany w płucach, które prowadzą do upośledzenia wymiany gazowej. Poradnik Zdrowie: kiedy iść do immunologa? Sarkoidoza - kto choruje najczęściej? Sarkoidozę uważa się za chorobę przede wszystkim ludzi młodych, głównie w trzeciej dekadzie życia (20-30 lat). U kobiet drugi szczyt zachorowań przypada między 50. a 60. rokiem życia. Chociaż nie ma zdecydowanej przewagi co do płci, uważa się, że sarkoidoza nieco częściej występuje u kobiet. Zaobserwowano też, że sarkoidoza dosyć często stwierdzana jest u ludzi w krajach skandynawskich, a także, że rasa czarna choruje około dziesięć razy częściej niż reszta populacji. Sarkoidoza - objawy Sarkoidoza w swoim początkowym przebiegu często nie daje żadnych objawów. Jednak w miarę rozwoju choroby najczęściej można zaobserwować limfadenopatię, czyli uogólnione powiększenie węzłów chłonnych. Często w sarkoidozie pojawiają się: utrata masy ciała pokasływanie nocne poty złe samopoczucie ogólne osłabienie Są to objawy niespecyficzne, występujące nawet u około 30 procent chorych, dlatego gdy się pojawią, rzadko kiedy jesteśmy ukierunkowani na określoną chorobę, co więcej - takie dolegliwości są znane z autopsji praktycznie każdemu z nas i występują w przypadku długotrwałego stresu czy przemęczenia. Objawy, które są bardziej typowe dla sarkoidozy, wiążą się przede wszystkim z zajętym przez chorobę narządem. W związku z tym możemy zaobserwować między innymi: duszność, kaszel, zamostkowy ból lub dyskomfort klatki piersiowej bóle mięśni i stawów powiększenie wątroby i/lub powiększenie śledziony (hepato- i/lub splenomegalia) powiększenie węzłów chłonnych, które są ruchome i niebolesne w przypadku zajęcia serca arytmie, objawy niewydolności krążenia suchość oczu lub zaburzenia widzenia zaburzenia w obrębie ośrodkowego układu nerwowego, zwłaszcza porażenie nerwów czaszkowych, głównie twarzowego (tak zwana neurosarkoidoza) zmiany skórne różnego typu i o różnym nasileniu, np. sarkoid guzowaty, angiolupoid (zmiana naczyniowa, głównie u kobiet, zlokalizowana przede wszystkim na nosie), sarkoid odmrozinowy, odmiana guzkowa rozsiana oraz obrączkowata; zmiany zazwyczaj pozostawiają blizny na powierzchni skóry objawy kostne, które są znane również jako zespół Jünglinga powiększenie ślinianki przyusznej jedno- lub obustronne objawy hiperkalcemii, czyli podwyższonego poziomy wapnia we krwi, która często towarzyszy sarkoidozie, takich jak wielomocz, kamica nerkowa i kamica dróg żółciowych, osłabienie mięśni, senność, bóle głowy, nudności, wymioty, brak apetytu, zapalenie trzustki, choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy, arytmie czy nadciśnienie tętnicze Sarkoidoza - jak postawić trafną diagnozę? W związku z tym, że sarkoidoza może atakować każdy narząd, często można zaobserwować wiele odchyleń w różnych badaniach dodatkowych. Ostatecznie jednak o rozpoznaniu sarkoidozy decyduje badanie histopatologiczne wycinka ze zmienionych narządów, najczęściej z węzłów chłonnych, miąższu płuc, spojówki oka, wątroby, nerek czy skóry. Poza tym w diagnostyce sarkoidozy wykorzystuje się takie badania jak: badania laboratoryjne, które mogą wykazać - nieznaczną niedokrwistość- leukopenię- hiperkalcemię- hiperkalciurię- wzrost aktywności konwertazy angiotensyny we krwi- hipergammaglobulinemię badania obrazowe: RTG klatki piersiowej - na podstawie obrazu w badaniu RTG można sklasyfikować sarkoidozę w pięciu stadiach, a dokładniej: - stadium 0 - obraz klatki piersiowej w badaniu RTG jest prawidłowy- stadium I - powiększenie węzłów chłonnych wnęk i/lub śródpiersia, bez widocznych zmian w miąższu płuc- stadium II - rozsiewy drobnoguzkowe w miąższu płuc, które towarzyszą powiększonym węzłom chłonnym- stadium III - rozsiew drobnoguzkowy w miąższu, brak powiększenia węzłów chłonnych- stadium IV - włóknienie miąższu płuc i zmiany rozedmowe (obraz "plastra miodu") tomografia komputerowa klatki piersiowej: - rozsiew drobnoguzkowy w miąższu płuc- powiększone węzły chłonne wnęk i śródpiersia rezonans magnetyczny - pomocny najczęściej w ocenie zajęcia innych narządów, głównie ośrodkowego układu nerwowego i sercaUSG jamy brzusznej do oceny wątroby, śledziony i układu moczowego EKG do oceny ewentualnych arytmii badanie okulistyczne, które należy wykonać u każdego chorego badanie płynu mózgowo-rdzeniowego - w przypadku zajęcia ośrodkowego układu nerwowego ujawni limfocytozę i wzrost poziomu białka u zdecydowanej większości chorych odczyn tuberkulinowy wykonywany w celu wykluczenia aktualnego zakażenia prątkami gruźlicy, jednakże w przypadku sarkoidozy dochodzi do osłabienia układu immunologicznego, dlatego badanie to może dawać wyniki fałszywie ujemne Sarkoidozę można rozpoznać, gdy występuje typowy obraz kliniczny i radiologiczny w więcej niż dwóch narządach, który jest potwierdzony wynikami biopsji. Gdy pobranie biopsji nie jest możliwe, rozpoznanie w stadium I i II sarkoidozy można rozpoznać jedynie na podstawie obrazu klinicznego i radiologicznego. Z czym różnicować sarkoidozę? Z racji tego, że sarkoidoza może występować w każdym narządzie naszego organizmu, należy wykluczyć szereg chorób, które mogą dawać podobne objawy. W przypadku powiększenia węzłów chłonnych wnęk i śródpiersia należy przede wszystkim wykluczyć chorobę nowotworową, zarówno złośliwe chłoniaki, jak i przerzuty z innych narządów. Zmiany rozsiane w płucach w badaniach obrazowych mogą nasuwać podejrzenie innych chorób śródmiąższowych czy na przykład rozsiewu nowotworowego. Ziarniniaki wykryte w badaniu histopatologicznym mogą występować również w takich chorobach jak: gruźlica grzybica ziarniniakowatość z zapaleniem naczyń choroba Leśniowskiego-Crohna oraz wielu innych, nieco rzadszych chorobach. Trudność może stawiać również różnicowanie zmian skórnych, które pojawiają się w sarkoidozie, a które mogą przypominać zmiany w toczniu, chorobach alergicznych czy też w gruźlicy. Sarkoidoza - leczenie Podstawą w leczeniu sarkoidozy są glikokortykosteroidy, a leczenie nimi, aby przyniosło pożądany efekt, powinno trwać minimum rok. Ze względu na duży odsetek samoistnych remisji zazwyczaj nie leczy się chorych w stadium I i II sarkoidozy. W tych przypadkach zaleca się jedynie kontrolę choroby co kilka miesięcy. W postaci płucnej sarkoidozy można rozważyć również stosowanie glikokortykosteroidów wziewnych. Wskazaniem do włączenia leczenia jest stadium choroby III i IV oraz II, jeśli obserwuje się progresję zmian w miąższu płuc lub narastające zaburzenia oddychania, a także zajęcie przez sarkoidozę serca, ośrodkowego układu nerwowego, narządu wzroku oraz stwierdzenie hiperkalcemii. Oprócz glikokortykosteroidów stosowane są również inne leki immunosupresyjne, takie jak metotreksat, azatiopryna, leflunomid, mykofenolan mofetylu czy przeciwciała anty-TNF α. W ostateczności, w przypadku dużego zaawansowania choroby konieczne jest rozważenie przeszczepu płuc. Sarkoidoza - przebieg kliniczny Tak jak wcześniej wspomniano, sarkoidoza może długo nie dawać żadnych objawów. U niektórych obserwuje się ostry początek choroby, w którym pojawiają się gorączka, ból stawów, niemożność chodzenia, rumień guzowaty oraz obustronne poszerzenie węzłów chłonnych wnęk. Taką postać nazywamy wówczas zespołem Löfgrena i mimo dużego nasilenia objawów na początku oraz ich nagłego początku ma ona charakter samoograniczający się i daje dobre rokowanie. Sarkoidoza może również ujawnić się jako zespół Heerfordta, to znaczy współwystępowanie zapalenia przedniego odcinka błony naczyniowej oka, ślinianek przyusznych, porażenia nerwu twarzowego oraz gorączki. U ponad 80% chorych w I stadium choroby obserwuje się remisję choroby do dwóch lat od jej rozpoznania. U chorych z rozpoznaniem choroby w stadium II dochodzi do remisji choroby w 60% przypadków, a w stadium III w 10-20%. Sarkoidoza wiąże się generalnie z dobrym rokowaniem, a śmiertelność wynosząca kilka procent związana jest najczęściej z niewydolnością układu oddechowego, krążenia czy jest konsekwencją uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego. Czytaj też: BCG - szczepionka przeciwko gruźlicy Dżuma - przyczyny, objawy, leczenie Jaka to choroba? Pytanie 1 z 12 Co dolega temu dziecku? Atypowe zapalenie skóry Atopowe zapalenie skóry Atypiczne zapalenie skóry Pytanie nadesłane do redakcji Czy zmiany włókniste w szczycie płuca prawego oraz pogrubienie zarysu opłucnej nad tym szczytem świadczą o gruźlicy? Odpowiedziała lek. med. Iwona Witkiewicz specjalista chorób płuc Ordynator Oddziału Chorób Płuc i Gruźlicy Specjalistycznego Szpitala im. Prof. A. Sokołowskiego w Szczecinie Konsultant wojewódzki w dziedzinie chorób płuc i gruźlicy województwa zachodniopomorskiego Zmiany, określane jako „włókniste” w obrazie radiologicznym klatki piersiowej są zmianami bliznowatymi. Lokalizacja takich zmian w szczycie płuca rzeczywiście sugeruje w pierwszej kolejności zmiany bliznowate w przebiegu gruźlicy płuc, gruźlica bowiem ma szczególną predylekcję do usadawiania się w szczytowych partiach płuc ze względu na warunki tam panujące, a mianowicie dobre upowietrznienie przy stosunkowo małym przepływie krwi, a więc w konsekwencji małym napływie komórkowych elementów obronnych. Podobnie pogrubiała opłucna szczytowa jako proces bliznowaty sugeruje przebyte zakażenie gruźlicze. Tak więc rzeczywiście, przy takim obrazie w pierwszej kolejności należy rozważyć przebyte zakażenie gruźlicze (często bezobjawowe) zabliźnione przez proces samogojenia. Warto jednak uwzględnić dane kliniczne płynące zarówno z wywiadu, jak i badania chorego i różnicować owe zmiany z innymi, jak na przykład jałowe włóknienie szczytów w przebiegu zesztywniającego zapalenia stawów kręgosłupa (ZZSK), gdzie usztywnienie klatki piersiowej prowadzi do postępującego włóknienia źle wentylowanych szczytów; czy pogrubienia opłucnej w przebiegu azbestozy, a nawet międzybłoniaka opłucnej, choć wówczas zmiany nie ograniczają się jedynie do szczytów. W przypadku stwierdzenia zmian w szczytach płuc należy przeanalizować poprzednie radiogramy chorego i w przypadku stwierdzenią, że zmiany są ewidentnie świeże, nieobserwowane uprzednio, wdrożyć pełną diagnostykę gruźlicy, tzn. wykonać badania bakteriologiczne plwociny w kierunku prątków gruźlicy. W przypadku zmian utrzymujących się od dłuższego czasu czy dobrze uwapnionych wskazane jest wykonanie radiogramów klatki piersiowej jeden raz w roku i wnikliwe ich porównywanie. W przypadku dynamiki zmian, a zwłaszcza w przypadku pojawiania się nawet dyskretnych, ale „nowych” cieni wskazana jest nie tylko pełna diagnostyka bakteriologiczna w kierunku gruźlicy, ale również badania endoskopowe oskrzeli i pełna diagnostyka pulmonologiczna, a w przypadku progresji zmian, po wykluczeniu innych przyczyn nawet wdrożenie leczenia przeciwgruźliczego. Piśmiennictwo: Antczak A. (red.): Pulmonologia Medical Tribune POLSKA. Chazan R.: Pneumonologia praktyczna –α-medica Press 2005. Rowińska-Zakrzewska E., Kuś J.: Choroby Układu Oddechowego PZWL 1997.

drobnoguzkowe zmiany w płucach objawy